De man die miljoenen levens redde
Dokter Willem Kolff
1911-2009
Van Herman Broers
Dokter Willem Kolff is de bedenker van het dialyseapparaat. Daar was moed en doorzettingsvermogen voor nodig, want veel steun kreeg hij niet van collega’s. Zij zagen de mogelijkheden niet, die hij wel zag.
Aanleiding was het sterven van vaak jonge patiënten die niervergiftiging hadden, waarbij hij machteloos stond.
In de Tweede Wereldoorlog is hij begonnen om zijn concept vorm te geven en te ontwikkelen. Net na de oorlog redde hij zijn eerste patiënt; ze overleefde de dialyse behandeling. Een wereldprimeur. Natuurlijk waren er in het buitenland ook vooruitstrevende mensen mee bezig, o.a. in Canada en Zweden. Maar dr. Kolff was de eerste die het lukte om een patiënt na de dialyse in leven te houden.
Het was makkelijk voor dr. Kolff dat er in die tijd nog geen toestemming van familie nodig was om sectie op overleden patiënten toe te passen. Dat deed hij om zo precies mogelijk in kaart te brengen, waarom zijn eerste dialyse patiënten toch overleden.
Zo was hij met zijn medewerkers een keer in het mortuarium een overledene aan het onderzoeken, toen hij buiten de familie hoorde die afscheid wilde nemen. Met droge humor wordt beschreven hoe hij gered werd door zijn team.
Na de oorlog deed dr. Kolff zijn eerste tournee door de Verenigde Staten, waar hij in 1948 zijn eerste grote internationale prijs als uitvinder in ontvangst mocht nemen.
Daarnaast begon zijn idee voor een hartlongmachine steeds vastere vormen aan te nemen. Geweldig om te lezen hoe hij dit testte op koeien in een slachthuis. Dat kon je immers niet uitproberen op mensen, zoals bij dialyse wel kon: die mensen waren zo ziek dat ze snel zouden overlijden.
In 1950 is dr. Kolff met zijn gezin naar de VS geëmigreerd. De eerste jaren waren zwaar. Hij had aanvankelijk geen assistentes of een team achter zich. Toch heeft hem dat nooit weerhouden om zijn ideeën uit te werken en machines te bouwen of te laten bouwen.
Amerikaanse bedrijven zagen wel brood in die ontwikkelingen en hebben er miljoenen mee verdiend. Kolff niet, hij redde miljoenen mensen het leven.
In 1960 werd de shunt uitgevonden en daarmee werd dialyse bereikbaar voor iedereen en niet alleen voor de rijken, zoals eerder het geval was.
Tot op hoge leeftijd heeft dr. Kolff gewerkt, zelfs nog toen hij in een verzorgingshuis woonde was hij bezig om zijn plannen uit te werken.
Door mensen die met hem gewerkt hebben wordt hij beschreven als een inspirerende man die grote invloed heeft gehad op vakgenoten. Hij ging doelgericht te werk. Daarbij stuitte hij vaak op weerstand, niet in de laatste plaats omdat hij ook bot uit de hoek kon komen.
“ Je mag doen wat je wilt, maar doe het wel op mijn manier”.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft hij samen met zijn vrouw een Joods jongetje in huis verborgen. Ook heeft hij als arts in het Kamper ziekenhuis vele mensen gered uit handen van de Duitsers. Bijzonder om te lezen hoe hij mensen juist ‘ziek’ maakte, zodat ze niet op transport gesteld konden worden. Postuum hebben Willem en Janke Kolff de Yad Vashem medaille gekregen.
Voor Janke de eerste en enige in haar leven. Dr. Kolff ontving 128 onderscheidingen.
Ik vond het heel bijzonder om te lezen hoe een begaafd man zoveel voor elkaar kon krijgen, door briljante ideeën om te zetten in machines en kunstorganen. Dwars tegen heersende opvattingen in liet hij zich niet uit het veld slaan door twijfel of spot. Hij kon mensen inspireren en motiveren om met hem mee te werken.
Gelukkig maar. Stel je voor dat er geen dialyse mogelijk was.
Gelukkig zijn er mensen verder gegaan met zijn erfenis en wordt er aan een draagbare kunstnier gewerkt.
